Kiến trúc lạ mắt của cầu ngói Thượng Nông hơn 300 tuổi ở Nam Định aura-agency-eg.com

Nhắc tới cây cầu ngói chợ Thượng (tại xã Bình Minh, H.Nam Trực, tỉnh Nam Định) hơn 300 năm tuổi, nên chính thức kể từ lịch sử dân tộc xa xưa: thời vua Lê Hiển Tông, niên hiệu Cảnh Hưng (1740 - 1786), ở xã Thượng Nông, H.Nam Chân, trấn Sơn Nam (mãng cầuy là thôn Thượng Nông, xã Bình Minh, H.Nam Trực, tỉnh Nam Định) có ông Nguyễn Thọ Hoằng rất tài tốt, được mời vào làm quan chi phí trong triều. Ông được nhà vua bổ nhiệm lưu giữ chức tướng quân.

Sau này, khi bà Chụa Nguyễn Thị Ngọc Xuân mất, nhớ ơn công đức cực to lớn của bà, những thế hệ con cháu trong dòng họ Nguyễn và dân làng Thượng Nông đã lập phủ thờ bà

Tướng quân Nguyễn Thọ Hoằng có người thanh hao nữ to lớn tên là Nguyễn Thị Ngọc Xuân rất xinh xinh. Ngay kể từ lúc còn nhỏ, Ngọc Xuân tỏ ra thông minh nhanh hao nhẹn và tinh thông thế, kỳ, thi, họa.

Một hôm, Ngọc Xuân theo phụ vương vào chầu ở phủ crúca. Crúca Trịnh Sâm đem lòng yêu mến Ngọc Xuân, dò nhữngh tuyển nường vào phủ làm cung phi. Ngọc Xuân vào phủ, được Trịnh Sâm hết mực yêu chiều, sinh sống một cuộc sinh sống thông thường ngày an nhàn.

Tuy nhiên, sau 1 thời hạn, quốc gia diễn ra loàn lạc, Ngọc Xuân rời quăng quật phủ chụa về quê nhà Thượng Nông sinh sinh sống. Thấy cảnh quê nhà còn nhiều phức tạp, Ngọc Xuân mua 36 mẫu ruộng cấp cho cụ già kể từ 60 tuổi trở lên.

Thương người dân trong làng đi lại gặp nhiều phức tạp, bà crúca Nguyễn Thị Ngọc Xuân ra quyết định vứt chi phí mua nguyên vật liệu, sau đó vận động nhân dân góp công mức độ của loài người xây dựng cây cầu ngói mới thay thế cho cây cầu cũ kỹ

Làng Thượng Nông thuở xưa thuộc dọc hai bên bờ sông Ngọc. Người dân thông thường nên qua lại giao thương trên một cây cầu chênh vênh được ghép mộc bắc qua sông. Thương người dân trong làng đi lại gặp nhiều phức tạp, bà crúca Nguyễn Thị Ngọc Xuân ra quyết định vứt chi phí mua nguyên vật liệu, sau đó vận động nhân dân góp mức độ lực làm việc xây dựng cây cầu ngói mới thay thế cho cây cầu cũ kỹ. Người ta gọi đó là cây cầu ngói Thượng Nông. 

Cầu có chiều dài ra không chỉ có thế 17 m, phân thành 11 gian, mỗi gian cầu dài trên 1,5 m, kết cấu theo kiểu "thượng gia, hạ kiều" (tức trên là nhà, dưới là cầu).

Trải qua hơn 300 năm tuổi, tới mãng cầuy cây cầu vẫn mang dáng vóc đầy cổ kính, trưởng thành và cứng cáp rằng và vững chãi. Phần mố cầu được làm bằng những tảng đá nguyên khối xây ghép với nhau. Hai mố nhữngh nhau tầm gần 5 m, ở lưu giữa tạo tầm trống cho dòng nước lưu thông và tàu thuyền qua lại. Mố được xây vuốt lên theo như hình thang cân.

Hệ thống cột cầu gồm 40 cái, đặt dọc 2 bên cầu, mỗi bên 20 cột. Trong số đó, cột cái có chiều cao 2 m, cạnh vuông gần 20 cm; còn cột quân cao hơn 1,6 m, 2 lần bán kính cột trên 20 cm; cột quân đặt trên những dầm ngang ở hai bên hông cầu

Dầm cầu bắc qua hai đầu mố cầu là hai tkhô hanh dầm được làm bằng hai cây mộc to 2 lần bán kính 50 cm. Dù hai tkhô hanh dầm đã và đang bị bào mòn theo thời hạn, phía bên ngoài tkhô hanh dầm có vết hiệu nứt nhẹ như chân chim do nắng mưa, nhưng hai tkhô hanh dầm vẫn chắc rằng, không tồn tại hiện tượng mối mọt mọt…

Bên trên hai tkhô cứng dầm dọc này là bốn dầm ngang 2 lần bán kính tầm 20 cm, có đầu nhô ra ngoài, phần nhô ra của những dầm ngang này dùng làm đầu đỡ chân cột 2 bên thành cầu. Các cột cầu còn lại được dựng vào những tảng đá xanh nguyên khối, to và dày, tạo sự vững chắc cho cầu.

Mặt cầu rộng tầm 2 m, lát đá tảng xanh đan xen nhau; mặt đá nhẵn, bóng thoáng nhưng không trơn trượt

Hai đầu cầu, tường được xây bằng vén, có cửa cuốn ở vị trí chính lưu giữa cao 2 m, rộng hơn 1,5 m; hai bên cửa đó là cửa cuốn giả, tạo vẻ cuốn vành mai. Trên cửa cuốn chính có 3 chữ Hán. Người dân cho biết thêm, đó là 3 chữ "Thượng gia kiều"

điều đặc biệt, ở 2 bên đầu cầu đều cần có bậc lên xuống, được xây dựng ghép bằng những phiến đá xanh. Độ rộng bậc lên xuống tầm 50 cm, độ cao bậc tầm 10 cm. Ngoài ra, trên nóc hồi của cầu xây đấu trụ, soi gờ chỉ quyến rũ.

Toàn cỗ khung cầu, dầm cầu… đều được làm bằng mộc lim. Năm 2019, chống ban lại tác dụng đã trùng tu lại cầu, thay một số trong mỗi cột bị hỏng và sửa lại mái ngói…

Cầu còn được thiết kế có khu vực hành lang rộng tầm 50 cm, ở 2 bên của 3 gian ở vị trí chính lưu giữa cầu. Đây là điểm để mọi người ngồi hóng non vào những ngày ngày hè oi bức

Nhìn thoáng, mái cầu tương tự như con rồng đang uốn lượn cất cánh lên bầu trời; những viên ngói mãng cầum tương tự như vảy con rồng, đang đổi màu theo thời hạn.

Hệ thống xà thượng, xà hạ, cỗ vì kèo được liên kết ngặt nghèo với cột cầu. Phía trên những cỗ vì còn tồn tại khối hệ thống những trảh mái nối mộng với nhau để tạo thành một tầm trống tối đa cho lòng cầu. Các cỗ vì tạo thành những cánh tay đòn vươn qua cột cái, cột quân tới tận riềm mái

Nhân dân hai bên bờ sông kể từ đó thuận tiện qua lại làm ăn, giao thương, tài chính cũng kể từ đó ngày càng trở nên phân trở nên tân tiến.

Sau này, khi bà chụa Nguyễn Thị Ngọc Xuân mất, nhớ ơn công đức đóng góp gây dựng lên cây cầu ngói của bà, những thế hệ con cháu trong dòng họ Nguyễn và dân làng Thượng Nông đã lập phủ thờ bà.

Ngôi phủ bà chụa Nguyễn Thị Ngọc Xuân xây dựng nhữngh cầu ngói Thượng Nông tầm 300 m, bên trong phủ thờ bà chụa Xuân cùng bố và mẹ của bà và thờ Mẫu…